Psikiyatride En Yaygın Ön Yargılar

Psikiyatride En sık karşılaşılan ön yargılar ile ilgili bilgiler.

Doğal Yöntemler kullanılmalı, kimyasal ilaçlar değil?

YANLIŞ. psikiyatri sadece ilaç kullanmaz. Tedavide terapi yöntemleri, ev ödevleri gibi tekniklerde kullanılır. Hastalığın etkisinin bedeni yıprattığı, kronik stresin; bedeni etkileyerek kolestrol, tansiyon romatizmal hastalıklar gibi sonuçlara neden olduğu sayısız araştırmada kanıtlanan bir gerçektir. “Doğal” denen yöntemler; “Bitkisel kökenli” diye sunulan tedavilerin genellikle etkinliği kanıtlanmamıştır. Bu tedavileri mutlaka iyice araştırarak kullanınız. Özellikle internetten alınan bitkisel ilaçlar yaşamı tehdit edebilir.

Psikiyatri ilaçları uyuşturucudur, bağımlılık yapar, başlanınca bırakılamaz.

YANLIŞ. Günümüzde kullanılan psikiyatri ilaçları yaygın kanının; aksine, uyuşturucu değildir. Oldukça etkili olan bu ilaçlar mutlaka doktor tavsiyesiyle ve takip altında kullanılmalıdır. Bu konudaki sorularınızı doğrudan doktorunuza sorun. Komşu tavsiyelere veya temelsiz bilgiler tedaviyi kötü etkiler.

Psikiyatri sadece delilerle uğraşır, normal olan gitmez.

YANLIŞ. Şizofreni, depresyon, anksiyete, panik bozukluğu gibi hastalıklardan basit uyku sorunlarına, cinsel sorunlardan sınav kaygısına dek pek çok sorunda hasta; psikiyatriden fayda görür.Herhangi bir hastalık olmadan da evlilik sorunları, sağlıklı yaşlanma, ergen ve aile çatışmalarında da psikiyatrik yaklaşımlar çözümü kolaylaştırır ve yaşam kalitesini en çok arttıran tıp dallarından biridir.

Gitsem de fayda görmem, tedavi benim düşüncemi mi değiştirecek?

YANLIŞ. Bazı hastalıklar insanları daha evhamlı, kuşkucu, tedirgin veya takıntılı yapabilir. Eğer bir sorunun içinde takılıp kaldıysanız ve kendi çabanızla bu sorunlar içinden çıkamıyorsanız psikiyatrik yardım almak daha faydalı olur ve yaşamınızı kolaylaştırabilir.Aylar veya yıllarca süren bir sorun için profesyonel yardım almak, o sorunla yaşamaktan daha akılcı ve kolaydır.

Depresyon ve sıkıntıların olması zayıflık belirtisidir. İnsan iradesini kullanırsa hastalığı yener.

YANLIŞ. yaygın ancak yanlış bir inanış. Kişinin uykusunu, iştahının ve genel yaşantısını etkileyecek ölçüde bir tablo genellikle artık”sıkıntı” değildir. Kişi iradesini kullanarak bundan kurtulamaz. Genellikler ciddi yardım gerekir. Hastayı zorlamak, “iyileşmelisin” diyerek ısrar etmek hastanın çaresizlik duygusunu arttırabilir.

Ne zaman psikiyatri uzmanına gitmeliyim?

Günlük yaşamın içinde sıkıntı duymayan, uykusuz dönemleri, üzüntüleri olmayan insan yoktur. Her sıkıntı hastalık değildir. Ancak sıkıntı ve düşünceler nedeniyle uyku, iştah eksikliği, ev ve iş yerinde çatışmalar, eskisi gibi verimli çalışamama varsa, Psikiyatri Uzmanıyla görüşmenin zamanı gelmiştir.Aşağıda belirtilen durumlarda Psikiyatri Uzmanına başvurunuz.
Daha önce yapmaktan zevk aldığınız şeyler sizi sıkıyorsa, hiçbir şeyden zevk almıyorsanız.
Uykuya dalamama, sabahları sıkıntı ile uyanma, uykunuzun sıkıntı ile sık sık bölünmesi veya aşırı uyuma ve aşırı horlama oluyorsa,
Olaylara ve insanlara karşı tahammül gücünüz azaldıysa, nedensiz öfke ve ağlama nöbetleri yaşıyorsanız, olmadığınız kadar alıngan, kuşkucuysanız veya takip edildiğinizi, size kötülük yapılacağını düşünüyorsanız ve bu nedenle sık sık çevrenizdekilerle çatışma yaşıyorsanız,
(Başka insanların paylaşmadığı ve garip bulunduğu) ancak sizin ısrarla aklınıza gelen ve günlük yaşantınızı etkileyen düşünce ve inanışlarınız varsa,
İncelemeler sonucu tıbbi nedeni saptanamayan erken boşalma, sertleşme güçlüğü, orgazm olmama, isteksizlik, ilişkiye girememe gibi cinsel sorunlarınız varsa,
Sürekli olarak yaşantınıza engel olacak düzeyde veya sağlığınızı tehdit edecek şekilde sigara, alkol veya başka bir sakinleştirici ilaç alıyorsanız, tüm çabalarınıza karşı maddeyi bırakmakta başarılı olamıyorsanız,
Sürekli, ısrarlı bir şekilde gelen ancak engelleyemediğiniz düşünce ve hareketler varsa (el yıkama, kontrol etme, sayma ve simetri gibi)
Yemek yememe, zayıf olmayla ilgili aşırı takıntılarınız varsa bunun için, yedikten sonra kusma, egzersiz müshil ilaçları gibi yöntemler kullanıyorsanız,
Tüm tıbbi incelemelere rağmen nedeni bulunamayan, sıkıntıyla artan bedensel sorunlarınız varsa, (çarpıntı, mide ve bağırsak hastalıkları, deri döküntüleri, uzun süren ağrı, stresle dalgalanan tansiyon ve şeker hastalığı)

Sigara, alkol ve madde bağımlılığı

Yaygın anlayış, madde ve alkol bağımlılığını “iradesizlik” olarak görmektedir. Ancak bağımlılık düzeyine geldiyse; kullanılan maddeyi bırakmak genellikle yalnız başına mümkün olmaz. Başka bir yanlış inanışta; bağımlılığı kabul etmeme ile ilgilidir. Pek çok alkolik, ramazan ayında içmediğini veya belli aralarla madde kullanmayı kesebildiğini söyleyerek bağımlılığını inkar eder. Eğer bir maddeyi kullanmak için yoğun çaba, zaman ve para harcanıyor ve bu yaşamın diğer alanlarında sıkıntı yaratıyorsa, maddenin alımı giderek yavaş da olsa artıyorsa, madde alınmadığında kişide huzursuzluk, uyku ve iştah değişikliği, madde alma isteği gibi “yoksunluk” belirtileri oluyorsa veya aile içi çatışmalar, sağlık sorunları mali ve yasal sorunlara rağmen ısrarla madde alıyorsa o kişi bağımlıdır. Bağımlılık tedavisi kullanılan maddeye göre değişmektedir. Başlangıçta kişinin bırakma isteğinin olması şarttır. Ailenin desteği, psikiyatrik yardım ve adsız alkolikler gibi destek grupları ile yapılan girişimler iyi sonuçlar vermektedir.

Sayfa içeriği bilgilendirme amaçlıdır. İlk adım olarak aile hekiminize danışabilirsiniz.